در این مطلب تاریخچه حجاب در برخی کشورها ها از دوران باستان تا امروز در ایران و جهان به صورت مستند روایت شده است. مطالعه تاریخچه حجاب و در کنار آن بررسی وضعیت زن در خانواده و در جامعه میتواند تاثیر پوشش بر جایگاه خانوادگی و اجتماعی زن را روشن کند.
حجاب به چه معناست ؟
معنای لغوی حجاب: حجاب یک کلمه عربی به معنای پرده است و چون خاصیت پرده، پوشاندن و ایجاد حریم است، حجاب هم به معنای پوشاننده بکار میرود.
معنی اصطلاحی حجاب: حجاب یک اصطلاح اسلامی است. از دیدگاه فقهی حجاب یعنی زنان در اجتماع و در مقابل مردان نامحرم طوری لباس بپوشند که برجستگی های بدنشان مشخص نباشد و فقط گردی صورت و دست هایشان تا مج باز باشد. به عبارت دیگر حجاب یعنی لباس زنان در مقابل مردان نامحرم، نمایش دهنده جاذبه جنسی شان نباشد. حالا اینکه این لباس، چه مدل و چه رنگی باشد را اسلام محدود نکرده است.
مطالعه تاریخچه حجاب چه اهمیتی دارد
مورخان معتقدند هدف از مطالعه تاریخ صرفا شناختن اشخاص و وقایع نیست بلکه هدف شناخت وضع زندگی اجتماعی و تغییرات جوامع انسانی است. زیرا آشنایی با زندگی اجتماعی انسان در طول تاریخ منجر میشود تا شناخت بهتر و بیشتری نسبت به جامعه ی کنونی پیداکنیم. به بیان دیگر، هدف از مطالعه تاریخ این است که انسان به قوانین و سنن حاکم بر تاریخ آشنا شود و براساس آن، قوانین حاکم بر زندگی فردی و اجتماعی خود را تعیین کند.
و نکته جالب در مطالعه تاریخ این است که بسیاری از اتفاقات در دوره های مختلف تاریخی تکرارشده است. پس تاریخ پیوسته تکرار مى شود و امام علی(ع) نیز به این موضوع اشاره کرده و می فرمایند: « اى بندگان خدا! روزگار در مورد بازماندگان همانگونه جریان پیدا میکند که درباره گذشتگان جریان داشت ».
حجاب در جهان
تاریخچه حجاب در جهان و برخی کشورها در بسیاری از کتابهای تاریخی مورد بررسی قرارگرفته است. به گواهی تاریخ، حجاب از دوران باستان و در تمامی نقاط جهان، در میان زنان رایج است. البته مقدار آن در همه جا یکسان و به یک شکل نبوده و به اشکال مختلف استفاده می شده است.
دانشمندان معتقدند پوشیدگی یک امر فطری است؛ به این معنی که براساس رسوم اکتسابی، قوانین بشری یا حتی احکام دینی شکل نگرفته است. میل به پوشش و حجاب بطور خاص در میان زنان موجب میشود تا آنان هنگام حضور در اجتماع، خود را بیش تر از مردان بپوشانند
(این سوال که چرا درحال حاضر این موضوع در بسیاری از کشورها مصداق ندارد و برعکس، زنان نسبت به مردان پوشش کمتری دارند، در ادامه این مطلب پاسخ داده خواهد شد)
البته ناگفته نماند که قوانین بشری و احکام دینی در تغییر و تکمیل حجاب نقش بسزایی داشته است. خصوصا ادیان الهی باتوجه به اینکه با فطرت انسانی مطابقت دارد، به رعایت حجاب تاکید کرده و حدود آن را مشخص کرده اند
حجاب در دوران باستان
نقش برجسته ها و مجسمه های دوران باستان نشان می دهد که پوشش سر و موها پیشینه ی تاریخی دارد. مورخان میگویند پوشش سر (یا همان روسری) در میان زنان با درجه ی بالای اجتماعی بیشتر دیده شده است. در مقابل کنیزان، روسپیان و رقصندگان از پوشش کمتری استفاده میکردند.
در کتاب کاراکالپاک آمده است: حضور زنان در سطوح بالای اجتماعی، ارزان در دسترس نبودن، پاک و طاهر ماندن، اعتقادات مذهبی و تامین امنیت، مهم ترین دلایل پوشیده تر بودن لباس زنان در طول تاریخ است
بین النهرین
لباس های زنان پوشیده تر از لباس های مردان بود.
مصر باستان
لباس زنان نسبت به لباس مردان بلندتر و کامل تر بود. در ۳۰۰۰ سال قبل از میلاد در تصاویری که نقاشی مصری کشیده، دختران تمام بدن و پسران، نیمه پایین بدن خود را پوشانده بودند.در نقش برجسته ای که در تل العمارنه واقع در مصر وجود دارد تصویر ملکه با پوشش دیده می شود
یونان باستان
در کتاب تاریخ پوشاک اقوام ایرانی آمده است: [در یونان باستان] زنان هنگام حضور در اجتماع، صورت و اندامشان (تا روی پاها) را میپوشاندند.
دایره المعارف لاروس نیز دراین رابطه مینویسد: زنان یونانی صورت و اندامشان را تا روی پا میپوشاندند. این پوشش که شفاف و بسیار زیبا بود، در جزایر کورس و اِمِرجوس و دیگر جزایر ساخته میشد.
زنان شهر «ثیب» حتی صورتشان را نیز با پارچه میپوشاندند. این پارچه دارای دو منفذ بود که جلوی چشمان قرار میگرفت تا بتوانند ببینند. در «اسپارته» نقشهایی که بر جای مانده، حکایت میکند که زنان سر را میپوشانده، ولی صورت هایشان باز بوده است.
ویل دورانت در کتاب تاریخ تمدن مینویسد: «در دوران باستان زنان فقط در صورتی در جشن‌های مذهبی و تماشاخانه ها حضور پیدا میکردند که کاملاً در حجاب باشند»
روم باستان
رومی ها کسانی را که لباس تنگ میپوشیدند مجازات میکردند. زنان روی لباسشان ردای بلندی تا مچ پا، میپوشیدند که استولا نام داشت و وقتی از خانه خارج می شدند، با چادری بلند تمام بدن را تا روی پاها میپوشاندند و چیزی از برآمدگی های بدن مشخص نمی شد.
حجاب در اروپا بعد از میلاد مسیح
وقتی درباره بی حجابی در ایران و کشورهای غربی صحبت میشود، برخی تصورمیکنند زنان غربی در گذشته هم به همین سبک فعلی لباس می پوشیده اند. درصورتیکه زنان غربی تا اوایل قرن بیستم از برهنگی در جامعه خودداری میکردند. در ادامه به بررسی پوشش زنان اروپایی بعد از میلاد مسیح میپردازیم.
قرون اول تا ۱۶ میلادی در اروپا
در قرون اول تا ۱۶ میلادی زنان اروپایی از لباسهای پوشیده استفاده میکردند.
ویل دورانت (مورخ معروف) دراین رابطه مینویسد: بلندی لباسهای بانوان اصیل اروپایی، تا روی پاها میرسید. زنان اشراف به ندرت در انظار عمومی ظاهر میشدند. در اروپا مرد و زن از پیراهن های بلند با آستین های بلند استفاده میکردند که کاملا بدن را میپوشاند. لباسهای مردان کوتاه، ولی لباس های زنان خصوصا بانوان اصیل اروپایی چند لایه و بلند تا روی زمین بود. مردان کلاه و زنان روسری ای میپوشیدند که مو، سر و شانه را میپوشاند
انگلیس
آستین های لباس زنان تا آرنج و یا مچ دست بود و دامن‌هایشان روی زمین کشیده میشد. پوشیدن جورابهای ابریشمی به وسیله ملکه (الیزابت) مرسوم شد. بیشتر زنانِ طبقه تحصیل کرده زود ازدواج میکردند. انگلیسی ها دختران را با وقار بار می آورند.
در زمان شکسپیر زن حق نداشت که روی صحنه بیاید ، نقش زنان را پسران بازی میکردند. (تاریخ تمدن ویل دورانت)
آلمان
کمال مطلوب یک زن خانه‌دار این بود که با عقل و درایت خانواده را اداره می‌کرد و بسیار باعفت بود. (تاریخ تمدن ویل دورانت)
فرانسه
زنان اغلب دامن های بلند دنباله دار، بالاپوش های گشاد (ردینگوت) و روسری های سیاه ابریشمی به همراه زیردامنی و جوراب بلند میپوشیدند. (تاریخ لباس ترجمه شیرین بزرگمهر) زنان عفتِ قبل از ازدواج و وفاداری بعد از ازدواج را وسیله ای برای نجابت خود از بیحرمتی میدانستند. زنان هنگام سوارکاری، زیر پیراهنشان شلواری پفدار میپوشیدند.(تاریخ تمدن ویل دورانت)
اسپانیا
در اسپانیا عفاف و عصمت زنان نه تنها به وسیله مذهب و قانون بلکه به وسیله شرافت حفظ می شد. زنان عفیف دور از مردها غذا میخوردند و هنگام حضور در اجتماع، در کالسکه های در بسته می نشستند. بعد از ورود اسلام به اسپانیا (اندلس سابق) ردا بامنشا ایرانی به پوشاک مردان افزوده شد و زنان چادربزرگی میپوشیدند. برخی زنان همه چهره خود، به استثنای چشم ها را از مردان می پوشاندند و پاهای خود را چنان محجوبانه از انظار پنهان میداشتند که اگر عاشقان می توانستند لحظه ای آن را ببینند، یکی از شورانگیز ترین آرزوهای خود را برآورده میدیدند. زنان در تماشاخانه ها در قسمت مخصوص می نشستند و صورت خود را با تور میپوشاندند.
در حالی که در قرن ۱۷ یک زن به ندرت می گذاشت مردان پاهایش را ببینند اینک(قرن۱۸) دامنش کوتاه شد و مقداری با زمین فاصله گرفت و سرپایی ها که قبلاً بی پاشنه بودند، جای خود را به کفش های پاشنه بلند نوک تیز دادند. (تاریخ تمدن ویل دورانت)
*شاید شما با خودتان بگویید پوشش زیاد زنان در برخی از کشورها، متاثر از آب و هوا و سرمای هوا بوده است. یعنی شاید چون سردشان میشده خودشان را میپوشانده اند. اما براساس تحقیقات مورخان، حتی در کشورهای گرمسیر هم زنان از سرپوش و لباسهای بلند استفاده میکردند
حجاب در شرق دور
در ژاپن تا قبل از دهه ۷۰ – ۱۸۶۰، تقریباً همه مردم ژاپن انواع لباس های بومی خود یعنی«کیمونو» را به تن می کرد. کیمونو یک پیراهن بلند ونسبتا گشاد بود که روی آن یک کمربند پهن می بستند. (فرهنگ برهنگی و برهنگی فرهنگی، حداد عادل)
(نوشته برگرفته از سایت “های حجاب” می باشد )
وبلاگ های دیگر ما :
- تاریخچه حجاب در ایران
- اصول شاد زیستن
- برای ایجاد عادت های خوب در خودتان ۶ عادت استراتژی را تقویت کنید
به ما بپیوندید 👇
کانال ایتا : https://eitaa.com/hejabinja
کانال بله : https://ble.ir/hejabinja
آپارات : https://www.aparat.com/u_18465695
دیدگاهی در مورد “تاریخچه حجاب در برخی کشور ها”